Sáng 8/11, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo trực tuyến “Ðô thị hóa Việt Nam trước những thách thức mới của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh” do Bộ Xây dựng, Diễn đàn đô thị Việt Nam, Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam và Hiệp hội Các đô thị Việt Nam phối hợp tổ chức. Với sự tham dự của nhiều đại biểu, cùng với đó là 300 điểm cầu trực tuyến từ các Bộ, ngành và địa phương trong cả nước tham gia hội thảo này.
Hội thảo đánh giá tỷ lệ đô thị hóa ở Việt Nam tăng nhanh, đạt khoảng 40% với 870 đô thị phân bố đều cả nước, chất lượng và số lượng đều được quan tâm đầu tư phát triển.
Tuy nhiên, hệ thống đô thị cũng đang đối mặt với một số thách thức dưới tác động của biến đổi khí hậu (BĐKH) và mới đây là đại dịch Covid-19. Thách thức này đặt ra các vấn đề về công tác quy hoạch, xây dựng và xu hướng phát triển các đô thị hiện nay.
Đặc biệt, đô thị vùng ÐBSCL đang đối mặt với những thách thức to lớn của BÐKH, bão, lũ lụt đã ảnh hưởng lớn đến phát triển đô thị, đời sống người dân. BÐKH còn có vấn đề nước biển dâng, ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế – xã hội, sản xuất và cuộc sống người dân trong vùng.
Trong thời đại toàn cầu hóa, một thách thức lớn khác đang đe dọa đến phát triển đô thị là đại dịch COVID-19, biểu hiện nhất là diễn biến của dịch bệnh đều tập trung ở các đô thị của Việt Nam trong năm 2021, nhất là đối với các đô thị lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, Long An, Biên Hòa, Cần Thơ…
Ðại dịch COVID-19 phức tạp, ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống người dân, các địa phương cần xem xét, phát huy công tác quy hoạch, phát triển đô thị, quản lý phát triển đô thị cho phù hợp trong thời gian tới. Chính quyền đô thị phải luôn quan tâm đến quy hoạch và nắm rõ chiến lược phát triển đô thị của mình, để tạo cơ sở pháp lý quản lý, phát triển đô thị. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và dịch bệnh hiện nay, các địa phương cũng cần phải nghiên cứu phát triển đô thị thông minh, đô thị xanh.
Theo ông Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, để phát triển bền vững, giảm thiểu thảm họa thiên tai, dịch bệnh, công tác quy hoạch, tổ chức không gian đô thị đòi hỏi phải có cái nhìn tổng thể, lồng ghép được các yêu cầu mới trong quy hoạch và phát triển đô thị trên cả 3 khía cạnh kinh tế, xã hội và môi trường.
Trong những thập kỷ qua, ngập lụt tại ÐBSCL ngày càng tăng thêm về tần suất và cường độ do những nguyên nhân liên quan đến BÐKH và phát triển hạ tầng. Do đó, tăng cường thích ứng với BÐKH và phát triển đô thị bền vững tại ÐBSCL là một ưu tiên của Chính phủ Việt Nam. Với Dự án Thích ứng với BÐKH vùng ÐBSCL (do Chính phủ Ðức, Thụy Sĩ và Việt Nam đồng tài trợ) đang thực hiện, dự án hỗ trợ 13 tỉnh, thành trong vùng hoàn thiện khung pháp lý và chính sách về đô thị thích ứng với BÐKH; áp dụng mô hình thành phố bọt biển; xây dựng giá dịch vụ thoát nước và lộ trình thực hiện, hướng đến thu hồi chi phí; xây dựng định hướng thoát nước và xử lý nước thải tại ÐBSCL; áp dụng mô hình thoát nước mưa đô thị theo hướng bền vững và nghiên cứu khả thi công trình hạ tầng chống ngập úng.
TP Cần Thơ hướng đến trở thành đô thị hạt nhân, là trung tâm của vùng ÐBSCL và là một trong 6 đô thị trọng điểm thực hiện Ðề án phát triển các đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu. Thành phố phấn đấu đến năm 2025 tỷ lệ đô thị hóa đạt 76% và đến năm 2030 đạt 80% theo Nghị quyết số 59/NQ-TW của Bộ Chính trị.
TP Cần Thơ đã và đang tập trung triển khai thực hiện nhiều giải pháp để ứng phó, cũng như là thích ứng trước các tác động. Chú trọng khâu quy hoạch, dành nguồn lực đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng, đảm bảo sự phát triển ổn định cho thành phố và tạo sự kết nối giữa các tỉnh, thành trong vùng ÐBSCL, TP Hồ Chí Minh và miền Ðông Nam Bộ. Chủ động thực hiện liên kết, hợp tác với các tỉnh, thành trong vùng ÐBSCL để thực hiện các giải pháp ứng phó, thích ứng BÐKH theo Nghị quyết 120 của Chính phủ; gắn với thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19 trong vùng.
Để thích ứng với BĐKH, TP Cần Thơ tranh thủ nguồn vốn để đầu tư các công trình trọng điểm như Dự án kè sông Cần Thơ – Thích ứng BÐKH sử dụng vốn ODA của Cơ quan Phát triển Pháp (AFD); các dự án nâng cấp đô thị (dự án 1, dự án 2), Dự án phát triển TP Cần Thơ và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị (dự án 3).
Giai đoạn 2021-2030, Chính phủ đã phê duyệt, triển khai nhiều đề án như: Kế hoạch phát triển đô thị thông minh bền vững; Ðề án Phát triển các đô thị Việt Nam ứng phó với BÐKH; Kế hoạch nâng loại đô thị toàn quốc. Hiện Chính phủ cũng đang dự thảo nghị quyết của Bộ Chính trị về “Ðô thị hóa, phát triển đô thị và phát triển kinh tế đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Từ Nghị quyết, Chính phủ sẽ cụ thể hóa bằng những chính sách phát triển đô thị, tái thiết đô thị và dành nguồn lực xứng đáng cho công tác phát triển đô thị. Ðây là động lực để phát triển bền vững đô thị thời gian tới.